Osoba

Pater Mieczysław

• Mieczysław Pater

• prof. dr hab. Mieczysław Pater

1927-2017

Mieczysław Pater (1 marca 1927 – 3 lipca 2017) polski nauczyciel akademicki, profesor nauk humanistycznych, historyk. Specjalizował się w historii Śląska, Niemiec, a także historii Polski i powszechnej XIX i XX wieku. Urodził się w Buczałach w obwodzie lwowskim, do wybuchu wojny zdołał ukończyć 6 klas szkoły powszechnej. 13 czerwca 1944 wraz z ojcem przyjeżdżają do Miejsca Piastowego k. Krosna gdzie po zdaniu eksternistycznych egzaminów mógł kontynuować naukę na poziomie szkoły średniej w krośnieńskim Gimnazjum i Liceum Humanistycznym. Jako miejsce studiów wybrał Wrocław ze względu na przeprowadzkę rodziców do Dziewkowic na Opolszczyźnie. Z początku chciał studiować socjologię, jednak 20 IX 1949 został przyjęty na historię. Mieczysław Pater podczas swoich studiów miał okazję uczyć się od prawdziwych mistrzów, takich jak: Władysław Czapliński, Stefan Inglot czy Henryk Wereszycki. Studia zakończył obroną pracy magisterskiej pt.: Burżuazja pruska wobec powstania styczniowego 1863, choć od września 1953 był już pracownikiem Katedry Historii Powszechnej na stanowisku asystenta. W latach 1956 awansował na starszego asystenta i funkcję tę sprawował do 1961 roku, kiedy to 3 marca obronił doktorat pracą: Katolicki ruch polityczny na Śląsku 1848-1871. Następnie awansował na etat adiunkta i dołączył Katedry Historii Polski i Powszechnej XIX w. 26 listopada 1969 roku odbyło się jego kolokwium habilitacyjne na podstawie rozprawy: Ruch polski na Górnym Śląsku w latach 1879-1893. 13 września 1979 uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego. Od 13 września 1981 aż do emerytury sprawował funkcję kierownika Zakładu Historii Śląska. W czasie wydarzeń z 1985 roku, kontroli, oceny działalności i blokowania awansu dyrektora Instytutu Historycznego Adama Galosa, Mieczysław Pater stanął w obronie przełożonego i złożył swoją rezygnację. Wypowiedzenie jednak nie zostało przyjęte, a za namową rektora i prof. Zbigniewa Kwaśnego przejął obowiązki dyrektora, które sprawował do 31 sierpnia 1987 roku. Od 7 maja 1986 do 1 kwietnia 1988 roku przewodził Resortowemu Programowi Badań Podstawowych „Przeobrażenia społeczne i narodowe na Śląsku” RPBP III 36. 1 Listopada 1991 roku otrzymał tytuł profesora zwyczajnego. W latach 1993-1996 pełnił po raz drugi funkcję dyrektora Instytutu Historycznego. 1 stycznia 1998 roku przeszedł na emeryturę, nadal jednak pozostając w bliskich stosunkach z wrocławskim Instytutem Historycznym. Mieczysław Pater zmarł 3 lipca 2017 we Wrocławiu. Wśród jego najważniejszych publikacji znajdują się: Polskie postawy narodowe na Śląsku w XIX wieku (cz. I 1992, cz. II 1993), Polskie dążenia narodowe na Górnym Śląsku 1891-1914 (1998), Historia Uniwersytetu Wrocławskiego do 1918 (1997), Duchowieństwo katolickie wobec spraw polskich na Górnym Śląsku 1891-1914 (2004), oraz wiele innych, w tym wiele tomów poezji wraz z pokaźną ilością rozważań natury filozoficzno-religijnej. Podczas swojej kariery naukowej Mieczysław Pater zgromadził wiele nagród między innymi: kilkakrotnie Nagrodą Rektora Uniwersytetu Wrocławskiego, wielokrotnie Nagrodą Ministra Szkolnictwa Wyższego, został także oznaczony Złotym Krzyżem Zasługi i Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

polski historyk, nauczyciel i wykładowca akademicki

• Opracowanie: Jan Zagwojski, 2022-10-04