Praca przymusowa. Na zdjęciu: polscy robotnicy przymusowi Gottmannsförde (Niemcy), 1939-1945.

Praca przymusowa. Na zdjęciu: polscy i ukraińscy robotnicy przymusowi Gottmannsförde (Niemcy), 1939-1945.

Praca przymusowa. Na zdjęciu: Gabriela Janiak Gottmannsförde (Niemcy), 1939-1945. Na odwrocie dedykacja dla rodziny.

Mężczyzna na ulicy w Budapeszcie, 1939-42. Fotografia nieznanego żołnierza polskiego osadzonego razem z Teofilem Niedziewiczem w obozie internowania w Nagykanizsa na Węgrzech.

Kazimiera Niedziewicz z synem Jerzym na ulicy Akademickiej we Lwowie; w tle pomnik Kornela Ujejskiego i kamienica Sprechera, Lwów 1941-1944.

Ksiądz Henryk kardynał Gulbinowicz na spotkaniu Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej w restauracji "Dwór Polski"

Uczestnicy spotkania Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej w restauracji "Dwór Polski", pierwszy od lewej Aleksander Januszkiewicz

Marian Laśkiewicz z jagnięciem na rękach w czasie okupacji niemieckiej w Nieporęcie.

Portret Rozalii i Jana Laśkiewiczów, zrobiony w Nieporęcie.

Michał Rajca i Katarzyna Chwastyk, zdjęcie ślubne, 1935

Kurs dla polskich rekrutów w Wielkiej Brytanii, sierpień 1944 rok.

Wigilijna kolacja polskiego lotnictwa w Wielkiej Brytanii.

Piloci Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii.

Franciszek Kluba (w środku) z towarzyszami broni, na szczycie Pic du Jer w Lourdes, 1943 rok.

Franciszek Kluba w mundurze Wermachtu.

Fotografia portretowa Anieli Podolskiej [matka Stanisława Podolskiego]

Relacja mieszkanki Legnicy dot. życia codziennego pod okupacją niemiecką i radziecką podczas II wojny światowej, kontaktów z oddziałami partyzanckimi, przyjazdu do Polski podczas tzw. drugiej repatriacji, osiedlenia się na Dolnym Śląsku.   Zakres chronologiczny: 1935 - 2011.   Miejsca wydarzeń: Hołowieńczyce (Białoruś), Kadysz (Białoruś), Sopoćkinie (Białoruś), Dąbrowa (woj. opolskie), Niemodlin (woj. opolskie), Opole (woj. opolskie),  Legnica (woj. dolnośląskie), Lębork (woj. pomorskie), Biała Podlaska (woj. lubelskie), Łuków (woj. lubelskie), Brześć (Białoruś), Łomża (woj. podlaskie), Grodno (Białoruś)

Franciszka Kożuch z domu Turbak, reemigrantka z Bośnii, opisuje dzieciństwo na terenie byłej Jugosławii, naukę w szkole, wybuch II wojny światowej, zamach na króla Aleksandra I, zmiany w społeczeństwie jugosławiańskim, relacje z Żydami, pracę w zakłądzie włókiennicyzm podczas wojny, braki w zaopatrzeniu, koniec II wojny światowej i przyjazd do Polski oraz prace w przedszkolu,śwęta religijne.   Zakres chronologiczny: 1916-2018   Miejsca wydarzeń: Selitnesz (Bośnia i Hercegowina), Belgrad (Serbia), Nowogrodziec (pow. bolesławicki, woj. dolnośląskie), Rzeszów (woj. podkarpackie), Kraków (woj. małopolskie), Bolesławiec (woj. dolnośląskie), Zielona Góra (woj. lubuskie), Legnica (woj. dolnośląskie), Łódź (woj. łódzkie), Sarajewo (Bośnia i Hercegowina), Zagrzeb (Chorwacja)

Stanisława Kusiak z domu Bazan opisuje dzieje wsi Pilce, która została zlikwidowana po powodzi w 1997 roku, dzieciństwo oraz okupację niemiecką, przesiedlenie, koegzystencji z ludnością niemiecką, porównuje niemiecką wieś Pilz do polskiej wsi Pilce, opisuje funkcjonowanie szkoły powszechnej w Pilcach, w której była nauczycielką, a także działalność Koła Gospodyń Wiejskich w Pilcach.   Zakres chronologiczny: 1937-2018   Miejsca wydarzeń: Lipiny Górne (pow. biłgorajski, woj. lubelskie), Pilce (pow. ząbkowicki, woj. dolnośląskie), Kamieniec Ząbkowicki (woj. dolnośląskie), Ożary (pow. ząbkowicki, woj. dolnośląskie), Przyłęk (pow. ząbkowicki, woj. dolnośląskie), Suszka (pow. ząbkowickie, woj. dolnośląskie), Złoty Stok (pow. ząbkowicki, woj. dolnośląskie), Bardo (pow. ząbkowicki, woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Świdnica (woj. dolnośląskie), Lądek Zdrój (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Kudowa Zdrój (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Kłodzko (woj. dolnośląskie)

Relacja Andrzeja Janika dot. II wojny światowej, okupacji niemieckiej, wywożenia ludności polskiej z terenów przyłączonych do III Rzeszy, pracy fizycznej w obozie pracy, powrotu do Polski, osiedlenia się we Wrocławiu i pracy Miejskiej Radzie Narodowej. Zakres chronologiczny: 1939 - 1956. Miejsca wydarzeń: Oborniki (woj. wielkopolskie), Dachau (Niemcy), Monachium (Niemcy), Poznań (woj. wielkopolskie), Wrocław (woj. dolnośląskie)

Henryk Smolak (1927-2011), dziennikarz i publicysta, żołnierz 27. Wołyńskiej Dywizji Armii Krajowej, oficer Wojska Polskiego, w latach 1958-1989 członek kolegium redakcyjnego "Gazety Robotniczej"; zdjęcie wykonane w związku z przyznaniem H. Smolakowi Nagrody Miasta Wrocławia w 1975 r.

przewodniczący Prezydium Dzielnicowej Rady Narodowej Psie Pole F. Szeplik (na pierwszym planie z lewej) wręcza Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Stanisławowi Ryniakowi (1915-2004), pierwszemu polskiem więźniowi obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau; ceremonia miała miejsce podczas akademii pierwszomajowej zorganizowanej w Dzielnicowym Domu Kultury przy ówczesnym pl. Klementa Gottwalda (dziś pl. Józefa Piłsudskiego)

przewodniczący Prezydium Dzielnicowej Rady Narodowej Psie Pole F. Szeplik (na pierwszym planie z lewej) wręcza Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Stanisławowi Ryniakowi (1915-2004), pierwszemu polskiem więźniowi obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau; ceremonia miała miejsce podczas akademii pierwszomajowej zorganizowanej w Dzielnicowym Domu Kultury przy ówczesnym pl. Klementa Gottwalda (dziś pl. Józefa Piłsudskiego)

Cmentarz Świętej Rodziny przy ul. Smętnej na Sępolnie w Dniu Święta Zmarłych. N/z: pomnik żołnierzy Armii Krajowej, przy którym pełnią wartę harcerze.

fragment ekzpozycji w Muzeum Gross-Rosen - z lewej strony gablotka z pejczem należącym do ostatniego komendanta obozu KL Gross-Rosen Johannesa Hassebröcka oraz listami więźniów, z prawej strony obozowy "pasiak"

fragment ekzpozycji w Muzeum Gross-Rosen - pejcz należący do ostatniego komendanta obozu KL Gross-Rosen Johannesa Hassebröcka oraz listy więźniów

niezidentyfikowane osoby przed bramą główną Muzeum Gross-Rosen - dawnego obozu koncentracyjnego KL Gross-Rosen

fragment ekzpozycji w Muzeum Gross-Rosen - pejcz należący do ostatniego komendanta obozu KL Gross-Rosen Johannesa Hassebröcka oraz listy więźniów

Rozmowa z profesorem Marianem Mordarskim,

Rozmowa z profesorem Marianem Mordarskim,

Rozmowa z profesorem Marianem Mordarskim,

Rozmowa z profesorem Marianem Mordarskim,

Rozmowa z profesorem Marianem Mordarskim,

Rozmowa z profesorem Marianem Mordarskim,

Relacja Adama Pastuszko, partyzanta, dotyczy losów rodziny w czasie I wojny światowej, dzieciństwa i lat szkolnych, wejście wojsk niemieckich do rodzinnej miejscowości w czasie II wojny światowej, wywozu Polaków do Niemiec, pracy przymusowej w obozie pracy i w fabryka amunicji, działalności konspiracyjnej, pracy po wojnie na kolei.
Zakres chronologiczny relacji: 1920-1989  
Miejsca wydarzeń:
Starachowice (woj. świętokrzyskie),
Ćmielów (pow. ostrowiecki, woj. świętokrzyskie),
Wałbrzych (woj. dolnośląskie),
Kąty Wrocławskie (woj. dolnośląskie),
Wrocław (woj. dolnośląskie),
Olsztyn,
Lublin (woj. lubelskie),
Warszawa (woj. mazowieckie),
Baranowicze (Białoruś),
Szepetówka (Ukraina),
Szczawno Zdrój (woj. dolnośląskie),
Strzegom (pow. świdnicki, woj. dolnośląskie)

Halina Duczmal-Pacowska opisuje atmosferę, jaka panowała w społeczeństwie tuż przed wybuchem II wojny światowej, wysiedlonie i przeniesienie w pierwszym transporcie w okolice Garwolina, naukę w tajnych kompletach, wycofywanie wojsk niemieckich i wkroczenie wojsk rosyjskich w kontekście pracy świadka w szpitalu polskim w Garwolinie, prześladowania po wojnie za harcerstwo, Szare Szeregi, katolicyzm. Wspomina trudności jakie napotykała w życiu zawodowym, od pierwszej pracy jako nauczycielka w gimnazjum, po obronę doktoratu jako pracownik Polskiej Akademii Nauk. W dalszej części wspomina Kongres Historii Nauki w Moskwie. Opowiada o roli malarstwa w jej życiu i o swojej 25-letnie pracy jako wykładowcy prowadzącego pracownie plastyczną na Uniwersytecie III Wieku. Dalej nakreśla historię swojego krótkiego wyjazdu do Szwecji. Prezentuje losy rodziny po wojnie, opowiada o obchodach świąt państwowych przed jej wybuchem.   Zakres chronologiczny: 1923-2018   Miejsca wydarzeń: Krotoszyn (woj. wielkopolskie), Łaskarzew (pow. garwoliński, woj. mazowieckie), Oświęcim (woj. małopolskie), Ruda Talubska (pow. garwoliński, woj. mazowieckie), Taluba (pow. garwoliński, woj. mazowieckie), Kuklówka Radziejowicka (pow. żyrardowski, woj. mazowieckie), Garwolin (woj. mazowieckie), Warszawa (woj. mazowieckie), Lipsk (Niemcy)

Relacja Heleny Adamczyk dotyczy emigracji rodziców do Ameryki, życia rodzinnego i obchodzenia 3 maja przed wojną, uczestnictwa w harcerstwie i Żeńskim Stowarzyszeniu Młodzieży Katolickiej, II wojny światowej w Bydgoszczy, wysiedlenia z Bydgoszczy w latach 1939-1940, życia w okupowanym Lublinie 1940-1945.   Zakres chronologiczny: 1910-2000   Miejsca wydarzeń: Bydgoszcz (woj. kujawsko-pomorskie), Berlin (Niemcy), Gdańsk (woj. pomorskie), Lublin (woj. lubelskie), Lwów (Ukraina), Poznań (woj. wielkopolskie), Jelenia Góra (woj. dolnośląskie), Wilno (Litwa), Sandomierz (woj. świętokrzyskie), Kraków (woj. małopolskie)

Program koncertu finałowego konkursu na utwór o tematyce AK dla młodych zespołów, zorganizowany w 70 rocznicę powstania Armii Krajowej.

Okolicznościowa ulotka wytworzona przez internowanych w Ośrodku Odosobnienia w Nysie; napisy: 1 SIERPNIA 38 ROCZNICA WYBUCHU POWSTANIA WARSZAWSKIEGO 1944 1982 NYSA

Okolicznościowy podziemny znaczek pocztowy wydany z okazji kanonizacji św. Maksymiliana Kolbego

Zaświadczenie weryfikacyjne byłego żołnierza ZWZ-AK Romana Gągorowskiego, ps. Mirosław

Zaświadczenie Romana Gągorowskiego o członkostwie w ZBoWiD

dokument fałszywy wystawiony dla Sury Mendli Aleksander na nazwisko Zofia Marczak

Tadeusz Sulima został ranny podczas nalotu na Wrszawę 25.09.1939 r.; w Szpitalu Ujazdowskim przebywał od 26.09.1939 r.

odpis aktu urodzenia Walerii Falkowskiej ur. 28.09.1904 r. w miejscowości Gross-Brudzaw Brudzawy, gm. Bobrowo, pow. brodnicki, woj. kujawsko-pomorskie, córki kołodzieja Władysława Falkowskiego i Marianny, z d. Kalinowskiej; wystawcą dokumentu Urząd Stanu Cywilnego w Nieżywięciu Lemberg - przypuszczalnie nazwa nadana miejscowości w okresie okupacji;

list przygotowany przez adwokata Gerharda Jerzego Kaebera, podczas okupacji wpisanego do II grupy niemieckiej listy narodowościowej, a po zakończeniu wojny negatywnie zweryfikowanego przez władze polskie, do Bolesława Bieruta z prośbą o zastosowanie prawa łaski dla jego klienta;

Zaświadczenie potwierdzające korzystanie przez Zdzisława Bielskiego z prawa do amnestii

Świadectwo chrztu Kazimierza Czaplińskiego

Postanowienie o zastosowaniu amnestii wobec Romana Gągorowskiego

Zaświadczenie o zapisaniu do 1 klasy liceum Państwowego Gimnazjum i Liceum im. ks. Konarskiego w Rzeszowie; okaziciel: Jerzy Woźniak

wezwanie Szczepana Grzesiaka do zapłaty (w terminie do 23.10.1939 r.) raty kapitałowej w wys. 70 zł (z odsetkami) od pożyczki w wysokości 274 zł;

zaświadczenie o polskiej narodowości oraz propolskiej postawie podczas okupacji niemieckiej Szczepana Grzesiaka, ur. 24.12.1905 r. w Rekince dziś: Rekienice w obrębie sołectwa Kaliszkowice Kaliskie, gm. Mikstat, pow. ostrzeszowski, woj, wielkopolskie, zam. w Kaliszkowicach Kaliskich; dokument, uwierzytelniony pieczęcią Zarządu Gminy w Grabowie nad Prosną, pow. kępiński dziś: pow. ostrzeszowski, woj. wielkopolskie oraz podpisami przewodniczącego GRN Józefa Wronki i wójta gminy Sadowskiego, wystawiony na prośbę Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych we Wrocławiu gdzie zatrudniony był wówczas S. Grzesiak;

odpis zaświadczenia o polskiej narodowości oraz propolskiej postawie podczas okupacji niemieckiej Szczepana Grzesiaka zob.: AZO-MF-276, ur. 24.12.1905 r. w Rekince dziś: Rekienice w obrębie sołectwa Kaliszkowice Kaliskie, gm. Mikstat, pow. ostrzeszowski, woj, wielkopolskie, zam. w Kaliszkowicach Kaliskich; dokument wystawniony przez Prezydium Gminnej Rady Narodowej w Grabowie nad Prosną, pow. kępiński dziś: pow. ostrzeszowski, woj. wielkopolskie na prośbę Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych we Wrocławiu gdzie zatrudniony był wówczas S. Grzesiak;

opinia o postawie narodowej podczas okupacji niemieckiej Szczepana Grzesiaka, ur. 24.12.1905 r. w Rekincach dziś: Rekienice w obrębie sołectwa Kaliszkowice Kaliskie, gm. Mikstat, pow. ostrzeszowski, woj. wielkopolskie zam. w Kaliszkowicach Kaliskich, pow. kępiński dziś: pow. ostrzeszowski wydana na podstawie zaświadczenia Prezydium Gminnej Rady Narodowej w Grabowie nad Prosną z 12.03.1946 r. zob.: AZO-MF-276 w celu uzyskania karty przesiedleńczej na ziemie zachodnie i północne zob.: AZO-MF-285; dokument uwierzytelniony pieczęcią wystawcy oraz podpisem Kierownika Biura Prezydium PPRN w Kępnie - Zawadzkiego;

Zezwolenie na urlop z pracy przymusowej w okupacyjnej Służbie Budowlanej dla Jerzego Woźniaka (w dokumencie: Woźniak Georg); odręczny podpis inspektora Służby Budowlanej Sirkowskiego

legitymacja uczestnika kursu podchorążych 18. Dywizji Piechoty Wojska Polskiego; okazicielem Witold Godycki, ur. w Symferopolu na Krymie, dziś w granicach Ukrainy, żołnierz 33. pułku piechoty jednostka podporządkowana 18. DP, awansowany najpierw na stopień starszego strzelca, następnie kaprala; termin upływu ważności dokumentu określony błędnie na 31.09.1939 r. wrzesień liczy 30 dni; prawdopodobnym miejscem powstania dokumentu Łomża - miejsce dyslokacji 18. DP przed wybuchem II wojny światowej;

dokument zaświadczający, iż kapral podchorąży Witold Godycki-Ćwirko brał udział w obronie Brześcia, a następnie w marszu oddziału do jego rozwiązania, uwierzytelniony nieczytelnym podpisem dowódcy I Batalionu Brześć oraz pieczątką sołtysa gromady Momoty Górne, gmina Huta Krzeszowska pow. biłgorajski, woj. lubelskie; dziś: gmina Janów Lubelski, pow. janowski, woj. lubelskie;

dokument zaświadczający, iż Stanisław Oszczak, ur. 22.09.1927 r. w m. Sempelburg Sępólno Krajeńskie, woj. kujawsko-pomorskie; w latach 1772-1920 i 1939-1945: Zempelburg, zamieszkały w Poznaniu przy Neumannstrasse właśc. Naumannstrasse, dziś: Działyńskich 2/12, jest zatrudniony w Rüstungbetrieb Werk KreisingZakłady Zbrojeniowe Krzesiny w poznańskiej dzielnicy Krzesiny, Flächenbau Berta prawdopodobnie chodzi o zakład budujący elementy płatowców samolotów, wydany dla Wirtschaftsamt Posen urząd ds. gospodarki w Poznaniu celem przedłużenia ważności kartek na żywność;  

dokument zaświadczający, iż Stanisław Oszczak, ur. 22.09.1927 r. w m. Sempelburg właśc. Zempelburg, dziś: Sępólno Krajeńskie, woj. wielkopolskie jest pracownikiem Rüstungsbetrieb Werk Kreising zakłady wojskowe Krzesiny, wchodzących w skład Focke-Wulf Flugzeugbau G.M.B.H. Zweigniederlassung Posen filia poznańska firmy lotniczej Focke-Wulf; dokument wystawiony dla Amtskommisar komisarz urzędowy w m. Horleburg Koźmin Wielkopolski,

zgłoszenie do policyjnej ewidencji Stanisława Oszczaka, ur. 22.09.1927 r. w m. Zempelburg Sępólno Krajeńskie, woj. kujawsko-pomorskie, zamieszkałego w m. Koschmin Koźmin Wielkopolski, pow. Krotoschin Krotoszyn, przy Posenerstrasse ul. Poznańska 20;

zgłaszającym meldunek Edward Jaremko, zam. we Lwowie;

okazicielem legitymacji Edward Jaremko (którego zdjęcie i podpis na s. 2) zam. we Lwowie przy ul. Lwowskich Dzieci dziś: Turgieniewa, uczeń pierwszej klasy; ważność legitymacji przedłużana co miesiąc od września 1943 r. do lipca 1944 r.;

dokument zaświadczający, iż Edward Jaremko zdał egzamin eksternistyczny z zakresu siódmej klasy szkoły powszechnej, poświadczony podpisami członków komisji egzaminacyjnej oraz pieczęcią okrągłą Starosty Miasta Lwowa Der Stadthauptmann in Lemberg;

świadectwo ukończenia szkoły przez Edwarda Jaremkę, poświadczone pieczęcią placówki oraz nieczytelnymi podpisami kierownika szkoły oraz kierownika klasy;

okazicielem dokumentu Weronika Zając z d. Sikora, ur. w Częstochowie, zam. we Włochach w pow. warszawskim dziś w granicach administracyjnych Warszawy; na odwrociu adnotacje wykonane po wojnie przez urzędników Ekspozytury PUR w Kłodzku i Zarządu Miasta Kudowa-Zdrój oraz funkcjonariusza placówki WOP;

Zaświadczenie o pozwoleniu na udanie się do Murnau; okaziciel: Jerzy Woźniak

Przepustka na udanie się do Neapolu; okaziciel: Jerzy Woźniak

Nakaz przejazdu koleją z Hartford do Edynburga (przez Londyn); okaziciel: Jerzy Woźniak

Zaświadczenie o stawieniu się Józefa Makary (prawdziwie nazwisko: Jerzy Woźniak) przed Wojskową Komisją Poborowo-Rejestracyjną

Legitymacja wydana przez Służbę Budowlaną w Generalnym Gubernatorstwie; okaziciel: Jerzy Woźniak

Odpis postanowienia o uniweażnieniu wyroku; skazany: Jerzy Woźniak

Pokwitowanie odbioru leków; darczyńca: Jerzy Woźniak

Przepustka na przejazd z Bielefeld do Berlina i z powrotem; okaziciel: Jerzy Woźniak

Rozkaz przemieszczenia się z Meppen do Berlina; okaziciel: Jerzy Woźniak

Rozkaz przemieszczenia się z Berlina do Meppen; okaziciel: Jerzy Woźniak

Rozkzaz przemieszczenia się z Berlina do Osnabrueck; okaziciel: Jerzy Woźniak

Zaświadczenie o uznaniu przez ZBoWiD działalności w ruchu oporu w latach 1941-1944; okaziciel: Jerzy Woźniak

Postanowienie składu sędziowskiego (przewodniczący: K. Kuczyński, prokurator: Z. Zdzitowiecki) o odmówieniu zatarcia skazania Jerzego Woźniaka; do wiadomości: Jerzy Woźniak

Zapytanie o karalność od VIII Wydziału Rewizyjnego Sądu Wojewódzkiego we Wrocławiu do Ministerstwa Sprawiedliwości - Centralnego Rejestru Skazanych; dotyczy: Jerzy Woźniak

Zawiadomienie o negatywnym rozpatrzeniu odwołania od decyzji Wojewódzkiej Komisji Weryfikacyjnej; dotyczy: Jerzy Woźniak

Legitymacja Publicznej Obwodowej Szkoły zawodowej dla młodzieży rolniczej w Błażowej; usunięte zdjęcie legitymacyjne; okaziciel: Jerzy Woźniak

Zaświadczenie o ukończeniu dwóch semestrów studiów medycznych wraz z wykazem zajęć; okaziciel: Jerzy Woźniak

Zaświadczenie o zwolnieniu z więzienia, okaziciel: Jerzy Woźniak

Odpis postanowienia o warunkowym zwolnieniu z odbywania reszty kary pozbawienia wolności okaziciel: Jerzy Woźniak

Pismo do Prezydium Rady Narodowej m. Wrocławia Urzędu Spraw Wewnętrznych - Izby Wytrzeźwień we Wrocławiu ws. czasu i stanowiska pracy więźniów Centralnego Więzienia we Wronkach; dotyczy: Jan Pierzchała, Jerzy Woźniak

List adwokata do klienta informujący o zatarciu skazania; odbiorca: Jerzy Woźniak

Świadectwo zwolnienia z więzienia we Wronkach; na odwrociu informacja o zgłoszeniu się na posterunek MO w Błażowej; okaziciel: Jerzy Woźniak

Stanisława Prabucka, opisuje życie we wsi Stare Budy, gdzie mieszkała do końca II Wojny Światowej, opowiada o obu okupacjach: niemieckiej i radzieckiej. Od 1945 roku autorka relacji mieszkała w Kwidzyniu, gdzie organizowała działanie Koła Gospodyń Wiejskich oraz jako członek Miejskiej Rady Narodowej, zajmowała się tematyką żywienia. Opowiada o organizacji życia wiejskiego, w tym dożynek i pochodów pierwszomajowych.   Zakres chronologiczny: 1918-2016   Miejsca wydarzeń: Stare Budy (pow. wyszkowski, woj. mazowieckie), Brańszczyk (pow. wyszkowski, woj. mazowieckie), Kwidzyn (woj. pomorskie), Wiedeń (Austria), Sadlinki (pow. kwidzyński, woj. pomorskie), Podzamcze (pow. kwidzyński, woj. pomorskie), Janowo (pow. kwidzyński, woj. pomorskie)

Relacja Franciszka Rumana jest bardzo chaotyczna. Opisuje ona sytuacje rodzinnych terenów Świadka (ówczesny pow. stanisławowski) jeszcze na początku wojny. W dalszej części skupia się na wojskowej karierze: dostanie się do szkoły podoficerskiej, a następnie do 18 Batalionu Saperów (udział w akcji rozminowywania Warszawy tuż po zakończonym powstaniu, przegrupowanie się nad rzekę Nysę Łużycką, po wojnie rozminowanie terenów Dolnego Śląska). Zakres chronologiczny: 1939-1948 Miejsca wydarzeń: Jarosław (woj. podkarpackie), Kochanów (pow. kamiennogórski, woj. dolnośląskie), Kowalowa (pow. wałbrzyski, woj. dolnośląskie), Kutno (woj. łódzkie), Lublin (woj. Lubelskie), Maków (pow. skierniewickie, woj. łódzkie), Mieroszów (pow. wałbrzyskim, woj. dolnośląskie), Nasielska (woj. mazowieckie), Nowe Siodło (pow. wałbrzyskim, woj. dolnośląskie), Oświęcim (woj. małopolskie), Płock (woj. mazowieckie), Poznań (woj. wielkopolskie), Przeworsk (woj. podkarpackie), Pułtusk (woj. mazowieckie), Serock (woj. mazowieckie), Smoleńsk (Rosja), Stanisławów (daw. woj. stanisławowskie, ob. Iwano-Frankiwsk, Ukraina), Starogard (pow. łobeski, woj. zachodniopomorskie), Suwałki (woj. podlaskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Świdnica (woj. dolnośląskie), Toporów, Warszawa (woj. mazowieckie), Wiśniowce (daw. pow. nadwórniański, woj. stanisławowskie, ob. Ukraina), Wrocław (woj. dolnośląskie), Zgorzelec (woj. dolnośląskie), Zielona Góra (woj. lubuskie)

Autor na początku opowiada o swojej działalności w ruchu oporu: najpierw jako zastępcy komendanta w podziemnej organizacji wojskowej na terenie Rudnika i Brańszczyka, a później jako jednego z komendantów AK. Opisuje szkolenia wojskowe, akcję przewiezienia rannego komendanta AK do szpitala, działania dywersyjne, przeprowadzanie i rozprowadzenie prasy konspiracyjnej. Następnie opowiada o swoim aresztowaniu przez Niemców i pobycie w więzieniu na Pawiaku. Wspomina o torturach i masowych egzekucjach więźniów. W dalszej części opisuje swój pobyt w obozie koncentracyjnym (tragiczne warunki życia, wyniszczająca praca, pobyt w obozowym szpitalu, badania pseudomedyczne). Wspomina o udziale w ruchu oporu więźniów. Opisuje tzw. ,,marsz śmierci". Na końcu wspomnień, autor opowiada o kilku swoich próbach ucieczki oraz pokrótce przedstawia swoje dalsze losy (opieka Kaszubów, wyjazd na Ziemie Zachodnie). Zakres chronologiczny: 1939-1945 Miejsca wydarzeń: Rudnik nad Sanem (woj. podkarpackie, pow. niżański), Brańszczyk (woj. mazowieckie, pow. wyszkowski), Stutthof (obec. Sztutowo, woj. pomorskie, pow. nowodworski), Kartuzy (woj.pomorskie)

Relacja Danuty Wierzbołowskiej dot. II wojny światowej, ucieczek przed frontem, okupacji niemieckiej, przyjazdu na ziemie zachodnie, osiedlenia się we Wrocławiu, nauki w liceum pedagogicznym oraz pracy jako nauczyciel.   Zakres chronologiczny 1939 - 2009.   Miejsca wydarzeń: Radom (woj. mazowieckie), Głowaczów (pow. kozieniecki, woj. mazowieckie), Lublin (woj. lubelskie), Biłgoraj (woj. lubelskie), Kielce (woj. świętokrzyskie), Garbatka (pow. kozieniecki, woj. mazowieckie), Wrocław (woj. dolnośląskie)